วันศุกร์ที่ผ่านมา หากใครที่เทรดค่าเงินคงได้สัมผัสกับเหตุการณ์ flash crash ที่เกิดขึ้นกับอัตราแลกเปลี่ยนเงินปอนด์ โดยใช้เวลาเพียง 2 นาทีในการร่วงดำดิ่งลงไปกว่า 6.1% ส่งผลให้สกุลเงินซึ่งถือเป็นสกุลที่มีการซื้อขายมากที่สุดเป็นลำดับ 4 ของโลก ตกลงไปมีค่าต่ำสุดในรอบ 31 ปีที่มูลค่า $1.1841
แม้ Brexit ที่ผ่านมา อัตราแลกเปลี่ยนเงินปอนด์ระหว่างวันจะเคยตกลงไปต่ำกว่า 11 เปอร์เซ็นต์ แต่ว่ากันว่า flash crash ในครั้งนี้สร้างความปั่นป่วนให้มากกว่าหลายเท่า ด้วยเพราะ การเหวี่ยงลงที่เร็วและแรงในเวลาเพียง 2 นาที อีกทั้ง ไม่มีใครคาดการณ์มาก่อนเลยว่าจะเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น
สิ่งน่าสนใจอีกอย่าง คือ flash crash ครั้งนี้เกิดขึ้นในช่วงชั่วโมงเทรดของการฝั่งเอเชีย (เทรดเดอร์ในอังกฤษยังนอนหลับกันอยู่เลย) ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ปริมาณการซื้อขาย (liquidity) จะค่อนข้างต่ำมาก อีกทั้ง วันนั้นก็ไม่ได้มีข่าวอะไรที่น่าตื่นเต้นจนน่าจะก่อให้เกิดแรงเทขายขนาดนี้ได้
ในขณะที่ Bank of England กำลังทำการสอบสวนถึงสาเหตุที่แท้จริงของความปั่นปวนในครั้งนี้ ทางฝั่งนักวิเคราะห์ก็ล้วนแสดงความเห็นไปในลักษณะเดียวกันว่า
สาเหตุน่าจะมาจากความผิดพลาดของมนุษย์ที่ทำการส่งคำสั่งที่ผิดพลาด หรือที่เรียกกันว่า fat finger ยกตัวอย่างเช่น จะ short 100 สัญญา แต่ดันใส่เลขศูนย์เกินไปหนึ่ง กลายเป็น 1,000 สัญญา เป็นต้น แล้วดันไปเกิดขึ้นในช่วงที่ปริมาณการซื้อขายต่ำ ทำให้อัตราแลกเปลี่ยนตกลงไป (มากน้อยขนาดไหนยังอยู่ระหว่างการตรวจสอบ)
แต่สิ่งที่ตามมาหลังจากนั้นน่าสนใจกว่า เพราะเมื่อราคาตกลงไปถึงจุดๆ หนึ่งได้ก่อให้เกิดสัญญาณขายกับโปรแกรมเทรดค่าเงินอัตโนมัติ หรือ โรบอท ทำให้ราคาโดนถล่มเข้าไปเป็นรอบที่สอง ดำดิ่งลงอย่างที่เห็น
ครั้งนี้ไม่ใช่ครั้งแรกที่โรบอทก่อให้เกิดความผันผวนในตลาดค่าเงิน ช่วงเดือนมกราคมที่ผ่านมา ค่าเงิน rand ของประเทศแอฟริกาใต้ก็ตกลงไปกว่า 9% ในเวลาเพียง 15 นาที ในขณะที่ค่าเงินประเทศนิวซีแลนด์ที่เผชิญกลับเหตุการณ์ flash crash เช่นกันในช่วงเดือนสิงหาคม
ด้วยปริมาณการซื้อขายโดยโรบอทในตลาด forex ช่วงสามปีที่ผ่านมา เพิ่มขึ้นกว่า 3 เท่า นับเป็นมูลค่ากว่า 2 แสนล้านดอลล่าห์ในแต่ละวัน เหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดเงื่อนไขการเข้าซื้อหรือขายพร้อมๆ กันเช่นนี้ ล้วนก่อให้เกิดความผันผวนอย่างรุนแรง ดังที่ได้สัมผัสกัน
ดังนั้นการออกแบบ Algorithmic Trading ที่ดี จะต้องมีการสอน A.I. ให้รู้จักสภาวะ Flash Crash ในลักษณะนี้และรับมือได้อย่างถูกต้องครับ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ศุภวัฒน์ สุภัควงศ์ (อาจารย์นาย)
